Lao động trẻ em là gì? Yêu cầu khi sử dụng lao động trẻ em

Hiện nay, tình trạng sử dụng lao động trẻ em xảy ra rất phổ biến ở nước ta. Một số doanh nghiệp còn sử dụng lao động trẻ em để tiết kiệm chi phí và có thể huy động được nhiều nhân sự hơn. Điều này có thể dẫn tới một số hậu quả đáng tiếc. Hơn thế nữa, sử dụng lao động trẻ em còn có thể vi phạm pháp luật. Để hiểu đúng lao động trẻ em là gì, những quy định của pháp luật về lao động trẻ em cũng như hiểu thêm về định nghĩa lao động trẻ em các bạn cần phải đọc bài viết sau.

Lao động trẻ em là gì?

Muốn sử dụng lao động trẻ em cần phải làm gì?

Khác với sử dụng lao động đã trưởng thành, việc sử dụng lao động trẻ em cần phải thực hiện một số điều kiện bắt buộc theo quy định của pháp luật. Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi của lao động trẻ em trước pháp luật. Muốn sử dụng lao động trẻ em cần phải:

Ký hợp đồng với người đại diện

Ký hợp đồng lao động là điều bắt buộc trong bất cứ quan hệ lao động nào. Hợp đồng lao động là văn bản pháp lý để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của hai bên. Khi tuyển dụng lao động dưới 15 tuổi, người sử dụng lao động phải ký hợp đồng lao động với người đại diện pháp luật trong thỏa thuận với người lao động chưa thành niên. Người đại diện có thể là cha mẹ hoặc người giám hộ. Tuy nhiên, vẫn phải có được sự đồng ý của lao động trẻ em.

Đảm bảo thời gian lao động phù hợp

Đối với lao động trẻ em việc học tập vẫn là ưu tiên hàng đầu. Sử dụng lao động trẻ em cũng cần phải đảm bảo thời gian lao động phù hợp để giúp trẻ em vẫn có thể học tập, nâng cao kiến thức. Cũng theo Bộ luật Lao động thì thời gian lao động của lao động trẻ em đã được quy định rõ ràng.

Lao động trẻ em cũng không được tăng ca. Chỉ một số trường hợp đặc biệt, lao động trẻ em mới được tăng ca. Nhưng Nếu có tăng ca thì thời gian tăng ca không quá 2h/ ngày. Đây là thời gian tối đa mà lao động trẻ em được phép làm khi ký kết hợp đồng lao động.

Chỉ tham gia vào những công việc nhẹ nhàng

Nếu muốn sử dụng lao động trẻ em, người sử dụng lao động phải tìm hiểu kỹ về danh mục những công việc được thuê. Bởi lẽ, theo quy định ở nước ta thì lao động trẻ em không được phép làm những việc nặng nhọc, trong môi trường ô nhiễm , ảnh hưởng tới sức khoẻ và nhân cách sau này của trẻ.

Tốt nhất, chỉ sử dụng lao động trẻ em vào những việc có thể phát triển bản thân. Một số ngành nghề đặc biệt như nghệ thuật, năng khiếu,… thì có thể cho lao động trẻ em tham gia.

Có kiểm tra sức khoẻ đầy đủ

Đối với lao động trẻ em, người sử dụng lao động phải cho người lao động tham gia kiểm tra sức khoẻ đầy đủ. Trong thủ tục giấy tờ phải có giấy kiểm tra sức khoẻ của trung tâm y tế cấp huyện hoặc phòng khám bệnh viện đa khoa. Những cơ sở y tế này phải xác nhận lao động trẻ em đủ điều kiện sức khoẻ để đảm bảo hoàn thành công việc.

Bên cạnh đó,  Bộ luật Lao động cũng đã quy định là khi sử dụng người lao động trẻ em, người sử dụng lao động phải lập sổ theo dõi riêng, ghi đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh, công việc đang làm, kết quả những lần kiểm tra sức khoẻ định kỳ và xuất trình khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.

Việc kiểm tra, giám sát những lao động trẻ em sẽ do Sở lao động thương binh xã hội địa phương quản lý. Doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức là người sử dụng lao động phải có báo cáo về Sở lao động thương binh xã hội để cơ quan này biết và có cách kiểm tra hợp lý.

>Xem thêm:

• Tai nạn lao động trong xây dựng
• Quy định về kỉ luật lao động quan trọng bạn nên biết?

Một số công việc mà lao động trẻ em có thể làm

Danh sách các công việc lao động trẻ em có thể tham gia cũng được ban hành cùng với văn bản đi kèm Bộ luật lao động. Những công việc đó bao gồm:

• Kịch, tuồng, chèo, cải lương, múa rối (trừ múa rối dưới nước)
• Vận động viên năng khiếu: thể dục dụng cụ, bơi lội, điền kinh (trừ tạ xích)
• Bóng bàn, cầu lông, bóng rổ, bóng ném, bi-a, bóng đá
• Các môn võ, đá cầu, cầu mây, cờ vua, cờ tướng, bóng chuyền
• Các nghề truyền thống: chấm men gốm, cưa vỏ trai, vẽ tranh sơn mài, làm giấy gió, nón lá, se nhang, chấm nón, dệt chiếu, làm trống, dệt thổ cẩm, làm bún gạo, làm giá đỗ, làm bánh đa (miến), làm bánh đa Kế,…

• Các nghề thủ công mỹ nghệ: thêu ren, mộc mỹ nghệ, làm lược sừng, đan lưới vó, làm tranh Đông Hồ, nặn tò he; đan lát, làm các đồ gia dụng, đồ thủ công mỹ nghệ từ nguyên liệu tự nhiên
• Nuôi tằm, gói kẹo dừa, làm bánh kẹo
• Làm thời vụ một số công việc như lắp ráp linh kiện, dán tem nhãn,..

Mức xử phạt đối với các vi phạm quy định về lao động trẻ em

Phạt cảnh cáo đối với người sử dụng lao động có hành vi không lập sổ theo dõi riêng khi sử dụng lao động trẻ em  hoặc không xuất trình sổ theo dõi khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.
Ngoài ra, khi sử dụng lao động trẻ em là người dưới 15 tuổi mà không ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người đại diện theo pháp luật hoặc sử dụng lao động chưa thành niên làm việc quá thời giờ làm việc quy định, sử dụng người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm, trừ một số nghề, công việc được pháp luật cho phép sẽ bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng.

Trường hợp sử dụng lao động trẻ em làm công việc, tại nơi làm việc bị cấm sử dụng lao động chưa thành niên (như mang, vác, sản xuất, sử dụng hoặc vận chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ; nấu, thổi, đúc, hàn kim loại; lặn biển, đánh bắt cá xa bờ…) hoặc sử dụng người dưới 15 tuổi làm công việc ngoài danh mục được pháp luật cho phép thì người sử dụng lao động  vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 25 triệu đồng.

Đây là những mức phạt cho các vi phạm chung và phổ biến nhất. Còn những vi phạm khác mang tính chất nặng nề hơn thì có thể sẽ bị phạt hình sự. Với các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp có hành vi bóc lột, đánh đập hoặc làm tổn thương đến tinh thần và cơ thể của lao động trẻ em thì sẽ bị phạt tù.

Trên đây là câu trả lời cho câu hỏi lao động trẻ em là gì và những kiến thức liên quan. Với những nội dung chúng tôi đã cung cấp hi vọng bạn đọc đã có được cái nhìn đúng đắn để thực hiện chính xác các quy định của pháp luật về lao động trẻ em.