Tại sao nói hàng hóa sức lao động là hàng hóa đặc biệt

Trên thị trường hiện nay tồn tại rất nhiều loại hàng hoá. Tuy nhiên, hàng hoá sức lao động là loại hàng hóa đặc biệt, là chìa khoá để giải quyết mọi mâu thuẫn chung của chủ nghĩa tư bản. Vậy tại sao nói hàng hóa sức lao động là hàng hoá đặc biệt? Các thuộc tính và giá trị của hàng hoá sức lao động ra sao? Đừng bỏ lỡ bài viết dưới đây nhé!

Khái niệm hàng hoá sức lao động

Sức lao động là gì?

Hiểu một cách đơn giản nhất, sức lao động là toàn bộ công sức, trí lực của người lao động để tạo ra một giá trị nhất định. C.Mác đã viết: “Sức lao động hay năng lực lao động là toàn bộ những năng lực thể chất và tinh thần tồn tại trong cơ thể, trong một con người đang sống, và được người đó đem ra vận dụng mỗi khi sản xuất ra một giá trị sử dụng nào đó”.

Như vậy, có thể thấy sức lao động của con người bao gồm cả thể lực và trí lực kết hợp với nhau trong quá trình sản xuất.

Điều kiện khiến sức lao động trở thành một loại hàng hóa

Không phải tự nhiên mà sức lao động được gọi là một loại hàng hóa đặc biệt. Để trở thành hàng hoá, sức lao động bắt buộc phải đạt điều kiện cụ thể sau:

• Thứ nhất, người lao động phải tự do về thân thể. Tự do ở đây có nghĩa là không phải phụ thuộc vào bất kỳ ai, người lao động có thể chi phối, sử dụng sức lao động của mình. Người lao động sẽ trao đổi, bán sức lao động của mình như một loại hàng hoá thông thường.
• Thứ hai, người lao động không có các tư liệu sản xuất cần thiết để tự kết hợp với sức lao động của mình tạo ra hàng hóa để bán. Vì vậy họ phải bán sức lao động của mình để duy trì và phát triển cuộc sống.

Hai điều kiện trên buộc phải tồn tại đồng thời sức lao động mới trở thành hàng hoá. Nếu không có một trong hai điều kiện bắt buộc kia, sức lao động chỉ là sức lao động mà thôi.Tuy nhiên hàng hóa sức lao động bước đến sự phát triển vượt bậc khi chủ nghĩa tư bản đang ở thời kỳ đỉnh cao. Đó là nền tảng quan trọng để đánh dấu sự vượt bậc của văn minh nhân loại.  

Tham khảo bài viết:

• Các hình thức kỷ luật lao động theo quy định của pháp luật
• Độ tuổi thấp nhất của người lao động là bao nhiêu

Tại sao nói hàng hóa sức lao động là hàng hoá đặc biệt?

Giống như bất kỳ loại hàng hoá nào trên thị trường, hàng hoá sức lao động cũng có hai thuộc tính là giá trị  và giá trị sử dụng. Ở mỗi thuộc tính này, hàng hoá sức lao động đều tồn tại những yếu tố khác biệt, quyết định hàng hoá sức lao động trở thành loại hàng hoá đặc biệt.

Thuộc tính giá trị của hàng hoá sức lao động

• Giá trị hàng hoá sức lao động của do thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất và tái sản xuất sức lao động quyết định. Như đã biết, sức lao động chỉ tồn tại như một năng lực trong con người sống. Điều kiện để tái sản xuất sức lao động là bản thân người lao động phải được đáp  ứng trong việc tiêu dùng, sử dụng một lượng tư liệu sinh hoạt nhất định. Bên cạnh đó, người lao động buộc phải được thỏa mãn về những nhu cầu cơ bản nhất định của gia đình và con cái của họ. 
• Do đó, yếu tố quyết định giá trị của hàng hoá sức lao động là thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất và tái sản xuất sẽ được quy đổi ra thành thời gian lao động xã hội cần thiết để tạo ra các tư liệu để thoả mãn cho nhu cầu cơ bản tất yếu của người lao động và gia đình anh ta. Như vậy, chỉ khi được đáp ứng đầy đủ các nhu cầu kia thì sức lao động mới được sản xuất và tái sản xuất một cách liên tục và có hiệu quả.

• Ngoài ra, hàng hoá sức lao động là loại hàng hoá đặc biệt vì bản thân nó khác với bất kỳ loại hàng hoá nào khác. Bên cạnh các yếu tố về vật chất, hàng hoá sức lao động còn bao hàm cả văn hoá và lịch sử. Để tồn tại và phát triển, việc đáp ứng đầy đủ yếu tố vật chất là chưa đủ, con người cần phải được thoải mái về tinh thần, cần được đáp ứng cả về văn hoá. Tuỳ thuộc và điều kiện của mỗi thời kỳ lịch sử, mỗi quốc gia nhất định, các nhu cầu này sẽ được thỏa mãn một cách khác nhau.

Giá trị sử dụng của hàng hoá sức lao động

• Có thể thấy, với bất kỳ một loại hàng hoá nào, giá trị của nó đều được biểu hiện trong quá trình lao động của người công nhân. Tuy nhiên, hàng hoá sức lao động lại có một điểm đặc biệt mà không một loại hàng hoá thông thường nào có được.
• Với hàng hoá sức lao động, giá trị của hàng hoá sức lao động được biểu hiện trong quá trình sử dụng là giá trị của nó không những được bảo tồn mà đồng thời tạo ra một giá trị mới lớn hơn giá trị của bản thân hàng hóa sức lao động. Trong khi đó, giá trị sử dụng của hàng hoá thông thường sẽ mất đi sau quá trình tiêu dùng, sử dụng. 
• Giá trị sử dụng mà hàng hoá sức lao động mang lại luôn là khát khao của bất kỳ một nhà tư bản nào. Họ đã xác định được cái giá trị mới tạo ra kia chính là giá trị thặng dư do người lao động tạo ra, nó lớn hơn giá trị sức lao động và việc nhà tư bản sử dụng lao động. Phần mới tạo ra đó sẽ bị tư bản chiếm đoạt.
• Do đó, có thể thấy, điểm đặc biệt của hàng hoá sức lao động là giá trị sử dụng chính là nguồn gốc để tạo ra giá trị, vì những giá trị mới mà nó tại ra đều lớn hơn giá trị của bản thân nó. Như vây, hàng hoá sức lao động sẽ tạo ra giá trị thặng dư khi được đem vào sử dụng  và chỉ có hàng hoá sức lao động mới có thể tạo ra giá trị thặng dư. 

Như vậy, bài viết đã giúp bạn tìm ra đáp án cho vấn đề “Tại sao nói hàng hóa sức lao động là hàng hoá đặc biệt?”. Bản thân hàng hoá sức lao động có những điểm tương đồng với các loại hàng hoá thông thường song nó tồn tại những điểm đặc biệt mà bất cứ một nhà tư bản nào cũng mong muốn có được. Hy vọng bài viết đã lý giải và cung cấp cho bạn kiến thức nền quan trọng, cần thiết nhất.